"Δεσποινίς μετά Γαλλικών και πιάνου" (Π. Ατσαβέ, φιλόλογος-ιστορικός) /"Demoiselle douée en français et piano"(P. Atsavé, professeur-hisotrienne)




Παραθέτουμε το πρωτότυπο κείμενο-πηγή της καθηγήτριας-ιστορικού, κας Ατσαβέ και ακολουθεί μετάφραση εκ του πρωτοτύπου: 



Δεσποινίς μετά Γαλλικών και πιάνου


 «Οι Φραντσέζοι είναι όπου δίνουν τους τρόπους σήμερα στα άλλα έθνη καθώς

πότε οι Έλληνες όπου επροξενούσαν θαῦμα και φόβο

πότε… αι επιθυμίαι τους, τα έθιμά τους, αι γνώσεις τους, η γλώσσα τους, όλα έγιναν κοινά.

Παντού σχεδόν αγαπούν και φιλοτιμούνται να τρώγουν, να πίνουν,

να περιπατούν, να συναναστρέφονται, να φορούν, να μιλούν, Φραντσέζικα.»

(Δανιήλ Ιερομονάχου και Γρηγορίου Ιεροδιακόνου των Δημητριέων «Γεωγραφία Νεωτερική», Βιέννη 1791, σ. 558)


 Τον 19ο αιώνα η γαλλική γλώσσα είχε επικρατήσει στην κοινωνική και την πολιτική ζωή τής Αθήνας. Ο αντίκτυπος τής Γαλλικής επανάστασης και η επικράτηση των νέων ιδεών προσέδωσε κύρος και ισχύ στη γλώσσα τού Βολτέρου και την έκανε αγαπητή όχι μόνο στα ανώτερα κοινωνικά στρώματα αλλά και στη μόλις δημιουργούμενη αστική τάξη τής πόλης. Ακόμα και στον Τύπο τής εποχής βλέπουμε δημοσιεύματα που αναγράφουν ότι «Η σπουδή τής Γαλλικής απεδείχθη προ πολλού ήδη χρόνου αναγκαιοτάτη εις πάσαν οπωσούν ελευθερίως ἀνατεθραμμένην νεάνιδα» (εφημ. Αθηνά, έτος ΙΒ΄, αρ φύλλου 1010, Σάββατο 24 Απριλίου 1843).

Από την εποχή που λειτούργησε το πρώτο Σχολείο τής ΦΕ, τα Γαλλικά αποτέλεσαν αντικείμενο διδασκαλίας. Σε μια κοινωνία όπου η γλωσσομάθεια αποτελούσε αναπόσπαστο στοιχείο τής «αρμόζουσας αγωγής» για τις νέες κοπέλες, η διδασκαλία μίας ξένης γλώσσας ήταν απαραίτητη. Την επέβαλλε άλλωστε η ανάγκη τής επικοινωνίας, ο συρμός τής εποχής και ο ανταγωνισμός προς τα σχολεία των ιεραποστόλων. Ο Μισαήλ Αποστολίδης στον λόγο του κατά τον Αγιασμό τού πρώτου Σχολείου τής Εταιρείας θεωρεί «την Γαλλικήν Γλώσσαν χρησιμοτάτην εις πάντα τον πολιτισμένον κόσμον». Φαίνεται ότι την άποψή του συμμερίζονταν και πολλά μέλη τού Δ.Σ. τα οποία διέθεταν γαλλική κουλτούρα, κάτι που πιθανόν επηρέασε καθοριστικά την παιδεία που παρείχαν τα Σχολεία τής Εταιρείας.

Η διδασκαλία τής Γαλλικής δεν αποσκοπούσε μόνο στη γνώση τού συντακτικού και τής γραμματικής και την εκμάθηση τού λεξιλογίου. Στόχευε ακόμα, μέσα από την ερμηνεία των κειμένων των δοκίμων Γάλλων συγγραφέων που περιλαμβάνονταν στις γαλλικές «Χρηστομάθειες», να συμβάλει στη διαπαιδαγώγηση των νέων.

Το μάθημα των Γαλλικών περιλαμβάνονταν στο πρόγραμμα τού Σχολείου από το 1837. Οι ώρες διδασκαλίας των Γαλλικών στο Αρσάκειο αυξάνονταν συνεχώς, διότι όπως διαβάζουμε στα Πρακτικά του Δ.Σ. «η επιθυμία τής γλώσσης ταύτης ζωηροτέρα καθ’ ημἐραν αναφαίνεται». Η Σεβαστή Μάνου επέστρεψε από την Ευρώπη το 1857 φέρνοντας μαζί της την καθηγήτρια Γαλλικών Chevaley, την οποία βρήκε με τη βοήθεια τής κυρίας Ι. Εϋνάρδου. Εκτός από την αύξηση των ωρών το Δ.Σ. αποφάσισε να προσληφθεί «Γαλλίς κατάλληλος διά τε την μέθοδον, την παιδείαν, την προσφοράν και τους τρόπους αυτής» (Πρακτικά Φ.Ε. 1863-1865, σ. 64). Διαβάζουμε μάλιστα στα ίδια Πρακτικά ότι «τα ευάρεστα αποτελέσματα των μέτρων τούτων συναισθανθέν αμέσως το κοινόν τής πρωτευούσης, όπερ τοσούτον εις την Γαλλικήν ενασμενίζεται, αντί 27 ημισυσσίτων, ας πέρυσιν έστελλεν εις το Παρθεναγωγείον ημών, 46 τοιαύτας αποστέλλει ήδη εις το Αρσάκειον». Για την καλύτερη εξάσκηση των μαθητριών στα Γαλλικά η Φ.Ε. προσελάμβανε επιμελήτριες Γαλλίδες και η Οικιακή Οικονομία διδάσκονταν από τη διευθύντρια στα Γαλλικά.

Η διευθύντρια Αμεναΐς Καβανιάρη ήταν αυτή που οργάνωσε το Σχολείο με ευρύτερο πνεύμα σε κοινωνικό και πολιτιστικό επίπεδο. Ήταν αυτή που καθιέρωσε την ψυχαγωγία, «τη συναναστροφή», τού Σαββάτου με απαγγελίες και παραστάσεις έργων Ελλήνων και Γάλλων ποιητών και συγγραφέων. Την Πέμπτη 7 Φεβρουαρίου 1874 η «Εφημερίς» (έτος Α΄, αριθμ 130) έγραφε: «Την εσπέραν ταύτην εν τω Αρσακείω Παρθεναγωγείω θέλει γίνει, όπως και άλλοτε, παράστασις θεατρικἠ, καθ’ ην θέλουσι διδάξει κόραι μαθήτριαι τού παρθεναγωγείου. Θέλουσι δε διδαχθή το ηθικόν δράμα ‟Φρόνησις” εκ των τού Γενοβίνου, και γαλλιστί η μικρά κωμωδία ‟La rosiere” τής κυρίας de Genbs. Ως μανθάνομεν την εσπερίδα ταύτην την καλλιτεχνικήν θέλουσι τιμήσει διά τής παρουσίας αυτών αι Α.Α. Μ.Μ. οι βασιλείς. Η εορτή αύτη τού Αρσακείου είναι εν Αθήναις μία των συγκινητικωτέρων και αγνοτέρων, και κατά τα παρελθόντα έτη πάντοτε ενέπνευσε τα γλυκύτερα των αισθημάτων και κατέλειπε τας αρίστας των εντυπώσεων εις πάντας τους παρευρεθέντας».

Μετά το 1880 τα Γαλλικά άρχισαν να διδάσκονται από την Ε΄ τάξη τού Δημοτικού. Το πνεύμα τής εποχής ήθελε η γυναίκα να λαμβάνει ευρωπαϊκή μόρφωση, με γλώσσες, μουσική και καλούς τρόπους. Εξ ου και η έκφραση «δεσποινίς μετά Γαλλικών και πιάνου». Για τον σημερινό μελετητή τής ιστορίας τής εκπαίδευσης ίσως είναι μάταιο να επιχειρηματολογήσει κάποιος για τη χρησιμότητα τής εκμάθησης μιας ξένης γλώσσας. Εν τούτοις την εποχή εκείνη πολλοί λόγιοι χαρακτήριζαν το εγχείρημα αυτό «ψευδοφραγκισμό». Πατέρας τού όρου θεωρείται ο Γ. Γ. Παπαδόπουλος, ο οποίος επεσήμανε ότι οι μαθήτριες, παρά τα πολλά χρόνια διδασκαλίας τής Γαλλικής, «σπάνια φθάνουσι υπέρ την ικανότητα τού αναγιγνώσκειν μυθιστορήματα». Την ίδια εποχή ο Ι. Αργυριάδης στο έργο του «Έκθεσις περί των εν Αθήναις Γυμνασίων και Ελληνικών σχολείων» (Αθήνα 1877) γράφει: «πρέπει πάντες να κατανοήσωμεν ότι το ημέτερον έθνος, ώσπερ έχει, δείται πατέρων και μητέρων ουχί Αγγλίδων ούτε Γαλλατίδων αλλά Ελληνίδων.».

Μετά το 1881 οι ώρες διδασκαλίας των Γαλλικών μειώθηκαν σε 14 από 25 που ήταν τα προηγούμενα χρόνια. Το 1933, όταν το σχολείο είχε μεταφερθεί στο Ψυχικό, λόγω τού διαφορετικού επιπέδου γνώσης των μαθητριών στη γαλλική γλώσσα, επετράπη η διδασκαλία σε επίπεδα. Το 1934 αποφασίστηκε να ενισχυθεί το μάθημα των Γαλλικών για να μη στρέφονται τα παιδιά σε ξένα σχολεία.

Η καθηγήτρια Γαλλικών των Σχολείων τής Φ.Ε. Μαριάνθη Μάστορα, στη διδακτορική της διατριβή με θέμα «Η επίδραση τής γαλλικής γλώσσας και τού πολιτισμού τής Γαλλίας στα εκπαιδευτήρια τής Φιλεκπαιδευτικής Εταιρείας από τής ιδρύσεώς της (1836) έως τις αρχές τού 20ού αιώνα», αναφέρει ότι ο πρώτος δάσκαλος Γαλλικών ήταν ο Βορέλης (1838), ακολούθησαν οι Εδουάρδος Νοέλ και Πομμερέτος (1843) και το 1843 η Γαλλίδα Λιβιό ή Λιβίς. Το 1844 η Ελένη Σταματάκη και ο Γ. Οικονομίδης, το 1846 η Ελ. Βρόσκη, το 1848 η Ίδα Βοτζάρη, το 1849 ο Θ. Παππάζογλος και η Γαλλίδα Ελ. Ρουσσιάδου (Ρουσσώ). Το 1853 η Χαρίκλεια Λεβέντη και η Fanny Chevaley, τo 1856 η Ελένη Μωραΐτου και η Πολυξένη Διογενείδους, το 1858 η Γαλλίδα Ευανθία Σμιθ. Το 1860 ο Βlanchard αναπλήρωσε τη διευθύντρια Mussard Courvoisier μετά την απομάκρυνσή της.

Τα βιβλία που χρησιμοποιήθηκαν τα πρώτα χρόνια για τη διδασκαλία των Γαλλικών ήταν το Ελληνογαλλικό Λεξικό τού Σκαρλάτου Βυζάντιου και οι «Χρηστομάθειες», οι οποίες ήταν το βασικό βιβλίο για την άσκηση στην ανάγνωση και περιείχαν ανθολογημένα κείμενα λογοτεχνικών κειμένων, δοκιμίων, ποιητών. Το 1839 εξεδόθη η Γαλλοελληνική Γραμματική τού Νοέλου και τού Σαψάλου, καθηγητών τού Πανεπιστημίου τού Παρισιού, σε μετάφραση Γ. Θεοχαρόπουλου. Το 1842 εξεδόθη η Γραμματική τής Γαλλικής Γλώσσης από τον Σαμουρκάση. Ο εκδότης τού βιβλίου Ανδρέας Κορομηλάς προσέφερε, το 1846, 5 αντίτυπα στη Φιλεκπαιδευτική Εταιρεία.

Τη φωτογραφία τού 1933 από το Αρσάκειο τής Κέρκυρας παραχώρησε η απόφοιτος τού Αρσακείου Κερκύρας Ειρήνη Σπίγγου για το βιβλίο των 160 χρόνων τής Φ.Ε. Αναφερόμενη στα ονόματα των καθηγητών είπε ότι: «στη δεύτερη σειρά από αριστερά είναι ο Δ. Πουλημένος, θεολόγος, Πανόπουλος, καθηγητής Παιδαγωγικών, η γυμνάστρια Ευ. Κομιανού και η καθηγήτρια των Γαλλικών την οποία όλες οι συμμαθήτριές της αποκαλούσαν “Madame jusque là”, με αποτέλεσμα καμιά να μη θυμάται το όνομά της. Αυτό όμως δεν το θεώρησε δίκαιο για την αγαπημένη της καθηγήτρια. Έτσι λίγες μέρες μετά τηλεφώνησε λέγοντας ότι τηλεφωνήθηκε με όλες τις συμμαθήτριές της και θυμήθηκαν ότι το όνομα τής καθηγήτριας των Γαλλικών ήταν Ευγενία Μεϊντανοπούλου.


Όσο αυξάνονταν οι ώρες διδασκαλίας των Γαλλικών τόσο περισσότερες καθηγήτριες προσλαμβάνονταν στα Σχολεία τής Φ.Ε. Όταν το Αρσάκειο μεταφέρθηκε στο Ψυχικό δημιουργήθηκαν απογευματινά μαθήματα ξένων γλωσσών. Την οργάνωσή και τη διοίκησή τους ανέθεσε το Δ.Σ. στην Ασπασία Σκορδέλη, διευθύντρια τής Οικοκυρικής Σχολής. Την 5η και τελευταία ημέρα μάλιστα τού εορτασμού τής εκατονταετηρίδος τής Φ.Ε. οι μικρές μαθήτριες παρουσίασαν στο θέατρο τού Αρσακείου Ψυχικού μικρές θεατρικές σκηνές στη γαλλική, την αγγλική και τη γερμανική γλώσσα. Παρά το γεγονός ότι οι ώρες άρχισαν σταδιακά να μειώνονται στις αρχές τού 20ού αιώνα, βάσει οδηγιών τού Υπουργείου αλλά και λόγω των νέων κοινωνικών και οικονομικών συνθηκών, στα Αρσάκεια Σχολεία μέχρι τις ημέρες μας η γαλλική γλώσσα διδάσκεται με επιτυχία και η γαλλική κουλτούρα μεταλαμπαδεύεται από γενιά σε γενιά, αφού μαθητές και μαθήτριες λαμβάνουν μέρος και βραβεύονται σε διαγωνισμούς που οργανώνει η γαλλική πρεσβεία, όπως η “Francophonie” κ.ά.


 Το κείμενο βασίζεται σε στοιχεία από το Αρχείο τής ΦΕ, την ανέκδοτη «Ιστορία τής ΦΕ» τού Στέφανου Γαλάτη, το βιβλίο τής Σιδηρούλας Ζιώγου-Καραστεργίου «Η Μέση Εκπαίδευση των κοριτσιών στην Ελλάδα (1830-1893)», Αθήνα 1986, το βιβλίο «Η εν Αθήναις Φιλεκπαιδευτική Εταιρεία. Αρσάκεια-Τοσίτσεια Σχολεία 1836-1996. 160 χρόνια παιδείας» και τη διδακτορική διατριβή τής κ. Μαριάνθης Μάστορα με θέμα «Η επίδραση τής γαλλικής γλώσσας και τού πολιτισμού τής Γαλλίας στα εκπαιδευτήρια τής Φιλεκπαιδευτικής Εταιρείας από τής ιδρύσεώς της (1836) έως τις αρχές τού 20ού αιώνα».

Παναγιώτα Αν. Ατσαβέ                                                                                                                                  φιλόλογος – ιστορικός 


D'après le document authentique "Δεσποινίς μετά γαλλικών και πιάνου" de Mme P. Atsavé


“Demoiselle douée en français et piano”

 

“Les Français ont toujours été ceux qui ont transmis les bonnes manières aux autres nations puisque tantôt les Grecs entraînant l’admiration et la crainte tantôt leurs aspirations, leurs coutumes, leurs savoirs, tout était désormais commun. Tous sont partout prêts à manger, à boire, à se promener, à s’entretenir, à s’habiller, à parler en français.”

 (Texte du moine Daniel et de Grégorios, prêtre de Dimitrias, extrait de « Géographie innovante », Vienne 1791, p. 558)

 Lors du 19e siècle la langue française a dominé la vie sociale et politique d’Athènes. L’impact de la Révolution française et la prédominance de nouvelles idées a rendu la langue de Voltaire prestigieuse, puissante et bien aimée non seulement auprès des couches sociales élevées, mais aussi auprès de la bourgeoisie urbaine récemment créée. On constate même dans la presse de l’époque des publications témoignant que “l’étude de la langue française s’est depuis longtemps prouvée indispensable à toute jeune demoiselle proprement et librement élevée” (extrait du journal Athéna, numéro d’exemplaire 2010, Samedi le 24 avril 1843)

Dès la première année du fonctionnement des établissements de Filekpédeftiki Etéria, le français a toujours été une matière à enseigner. Dans une société où l’apprentissage des langues a constitué un élément indissociable de l’ ”éducation appropriée” pour les jeunes filles, l’enseignement au moins d’une langue étrangère était jugé indispensable. Il était d’ailleurs imposé par les besoins de communication, l’évolution de l’époque et la concurrence avec les établissements confessionnels. Missail Apostolidis, dans son discours lors de l’inauguration du premier établissement de Filekpédeftiki Etéria, considère “la langue française indispensable à tout le monde civilisé”. Il semble que son opinion était partagée par plusieurs membres du Bureau Administratif ayant une culture francophone, ce qui a probablement influencé à fond l’éducation fournie pars les Etablissements de Filekpédeftiki Etéria.

L’enseignement de la langue française ne visait pas seulement la connaissance syntaxique, grammaticale et lexicale de la langue. Il visait principalement, à travers l’interprétation des textes des savants français inclus dans les documents francophones de “Christomathia” (“Apprentissage des mœurs”), la contribution à l’éducation complète de la jeunesse.

La matière du français langue étrangère a toujours fait partie du programme d’études de tout établissement depuis 1837. Le nombre d’heures d’enseignement à l’école de Arsakeion était en pleine croissance puisque, comme nous lisons dans les Actes du Bureau Administratif, “le désir de cette langue se prouve tout le temps plus vivant”.  Sévasti Manou est rentrée de l’Europe en 1857 accompagnée de la professeure de français, Madame Chevaley, qu’elle avait trouvée à l’aide de Mme I. Eynard. Mise à part l’augmentation des heures d’enseignement, le Bureau a décidé d’ “embaucher une Française propre à la méthode, l’éducation, la contribution et les manières de celle-ci” ( Actes de Filekpédeftiki Etéria, 1863-1865, p. 64). On lit, également, dans les mêmes Actes que “le public de la capitale, partageant immédiatement les résultats satisfaisants de toutes ces mesures et étant favorable à l’enseignement du français, a procuré l’école de Arsakeion 46 repas (pour les élèves dèmunies) au lieu de 27 l’année dernière.”  Filekpédeftiki Etéria embauchait des surveillantes Françaises et la directrice prenait en charge l’enseignement en français de la matière de l’économie domestique.

La directrice, Mme Aménaïs Kavaniari était celle qui a organisé la vie de l’Ecole selon un esprit élargi au niveau social et culturel. C’était elle qui a mis en place le divertissement, “l’entretien” du samedi consistant en récits et pièce théâtrales d’écrivains Grecs et Français. Jeudi, le 7 février 1874, on lisait dans le “Journal” (année 1ère, No 130) : “Ce soir, dans l’école des filles aura lieu, comme autrefois, une pièce théâtrale animée par des élèves de l’école. Dans ce but, elles apprendront le drame moral “Le bon sens” des textes de Genovin et en français la comédie “La rosière” de Mme de Genbs. Comme on est informé, Leur Majesté le Roi et la Reine souhaiteraient honorer cette soirée par leur présence. Cette fête organisée à l’école Arsakeion est, à Athènes, une des plus émouvantes et authentiques et, pendant les dernières années, a toujours inspiré les sentiments les plus doux et a laissé les meilleures impressions auprès de ses spectateurs.”

En 1880 on avait commencé à enseigner le français dès la cinquième classe de l’école primaire. Selon l’esprit de cette époque, la femme devrait recevoir une éducation à l’air européen, consistant en langues étrangères, savoir musical et savoir vivre ; d’où l’expression “demoiselle douée en français et piano”. D’après le chercheur contemporain de l’histoire de l’éducation, il est peut-être vain d’argumenter en faveur de l’apprentissage d’une langue étrangère. Malgré tout, plusieurs savants considéraient cet effort comme une “pseudo-amitié” pour la France. A l’origine de ce terme, on retrouve G. Papadopoulos, qui avait constaté que les élèves, malgré le fait qu’elles apprennent le français depuis longtemps, “arrivent rarement à lire des romans à l’originel !”. En cette même époque, I. Argyriadis dans son œuvre “Exposé des collèges athéniens et des établissements helléniques” (Athènes 1877), écrit : “nous devons tous prendre conscience du fait que notre nation, telle qu’elle existe, a besoin de pères et mères -ni anglais ni français – mais grecs”.

Après 1881 les heures d’enseignement du français ont été réduites en 14 de 25 qu’elles étaient lors des années précédentes. En 1933, quand l’école a été déplacée à Psychiko, on a permis l’enseignement de la langue par niveau à cause du différent niveau de connaissance des élèves. C’est en 1934 qu’on a décidé de renforcer la matière du français pour empêcher les élèves de se tourner vers les établissements étrangers.

La professeure du français aux Ecoles de Filekpédeftiki Etéria, Mme Marianthi Mastora, dans sa thèse de doctorat intitulée “L’impact de la langue et de la culture françaises aux établissements de Filekpédeftiki Etéria depuis sa fondation (1836) jusqu’au début du 20ème siècle”, cite que le premier instituteur de français était Vorélis (1838), succédé par Eduard Noël et Pommeret (1843) et en 1843, Mme Liviot ou Livis, d’origine française. En 1844 c’était Eléni Stamatakis et après G. Oikonomidis, en 1846 El. Vroski, en 1848 Ida Votzari, en 1849 Th. Papazoglos et la Française El. Roussiadou (Rousseau). En 1853 les professeures étaient Chariklia Léventi et Fanny Chevaley, en 1856 El. Moraïtou et Polyxéni Diogénidous, en 1858, Evanthia Smith d’origine française. En 1860 Blanchard a remplacé la directrice Mussard Courvoisier après son départ.

Les manuels scolaires utilisés pendant les premières années à l’enseignement du français étaient : le Dictionnaire francohellénique de Skarlatos Vyzantios et les livres de “Christomathia” (“Apprentissage des mœurs”), qui constituaient le livre principal consacré à la pratique de la lecture contenant des documents choisis à caractère littéraire, des essais, des poèmes. En 1839 on a publié la Grammaire Francohellénique de Noelos et Sapsalos, professeurs à l’Université de Paris, traduite par G. Théocharopoulos. En 1842 on a publié la Grammaire de la langue française de Samourkasis. L’éditeur du bouquin, Andréas Koromilas a offert, en 1846, 5 exemplaires à Filekpédeftiki Etéria.

La photo de l’école Arsakeion à Corfu (1933) a été offerte par une ancienne élève de l’établissement, Mme Irini Spiggos, pour figurer dans le tome consacré aux 160 ans de Filekpédeftiki Etéria. En parlant des professeurs elle a dit que : “au deuxième rang, à gauche, on voit Monsieur D. Pouliménos, théologien, Monsieur Panopoulos, professeur en pédagogie, Mme Ev. Komianou, professeure d’éducation physique et la professeure de français, que toutes ses camarades appelaient “Mme jusque-là”, car personne ne se souvenait de son nom. Pourtant, Mme Spiggos a pensé que ce n’était pas juste pour sa professeure préférée.  Ainsi, quelques jours plus tard, elle a téléphoné en disant qu’à la suite d’un contact avec ses camarades, elles se sont rappelé le nom et que la professeure du français s’appelait Evgénia Méintanopoulou.

Anciennes élèvés de Arsakeion à Corfu, en 1933, photographiées avec leurs professeures dans la cour intérieure de l’école. Au deuxième rang assis les professeurs : D. Poulimenos (théologien), Panopoulos (pédagogie), Ev. Komianou (professeure de sport), Ev. Meidanopoulou (connue comme « Mme Jusque là », français) , El. Stabogli (directrice-professeure de lettres), Ag. Nikokavoura (professeure de lettres), Souka (surveillante), Peridis (physicien), Robotis (mathématicien) 




Le plus les heures d’enseignement du français augmentaient le plus de professeures du français étaient embauchées aux écoles de Filekpédeftiki Etéria. Quand l’école Arsakeion d’Athènes a été déplacée à Psychiko, on a mis en place des cours de langue dans l’après-midi. Leur organisation et leur administration ont été accordées par le Bureau à Mme Aspasia Skordéli, directrice de l’école d’économie domestique. En effet, le cinquième et dernier jour de la célébration du centenaire de Filekpédeftiki Etéria, les élèves moins âgées ont présenté au théâtre de Arsakeion Psychiko, de courtes scènes en français, en anglais et en allemand. Malgré le fait que les heures d’enseignement ont commencé à diminuer progressivement au début du 20e siècle, selon les consignes du Ministère mais également à cause de nouvelles conditions financières et sociales, la langue française continue, même de nos jours, à être enseignée aux établissements de Arsakeion avec grand succès et la culture française est pleinement diffusée de génération en génération, étant donné qu’un grand nombre d’élèves participe et reçoit des prix  à des concours de l’Ambassade français tels que le concours de la “Francophonie” et autres.

 

  • Le texte est basé sur   des ressources des archives de Filekpédeftiki Etéria, le livre inédit “Histoire de Filekpédeftiki Etéria”, de Stéphane Galatis, le livre de Sidiroula Ziogou-Karastergiou “L’éducation moyenne des filles en Grèce” (1830-1893), le livre “Filekpédeftiki Etéria à Athènes , écoles Arsakeion et Tositseion 1836-1996 : 160 années d’éducation”, et la thèse de doctorat de Mme Marianthi Mastora au sujet de “L’impact de la langue et de la culture françaises aux établissements de Filekpédeftiki Etéria depuis sa fondation (1836) jusqu’au début du 20ème siècle”.

 

Panagiota An. Atsavé

Professeure de Lettres, Historienne